Historisch opgebouwd via vensters en werken
De Canon is historisch opgebouwd via ‘vensters’. Vensters geven een belangrijke periode of ontwikkeling in de geschiedenis van het humanisme weer en vormen de ‘ingang’ in de Canon. Deze vensters vindt u op de homepagina. U ziet linksboven de oudste periode (het venster ‘Paideia’) en rechtsonder de jongste (het venster ‘Humanisme nu’).
In ieder venster vindt u diverse ‘werken’. Dit zijn exemplarische boeken, films, strips, wetten, personen en kunstwerken binnen het venster. In het venster ‘Existentialisme’, vindt u bijvoorbeeld de werken ‘De mythe van Sisyphus’ van Camus, ‘Het existentialisme is een humanisme’ van Sartre en ‘De tweede sexe’ van De Beauvoir.
Mocht u specifiek naar iets op zoek zijn dan kunt u de zoekfunctie gebruiken, bovenaan de pagina.
Menselijkheid bestaat niet uit een positieve verzameling eigenschappen, zoals autonomie of rationaliteit, maar wordt door onmenselijkheid bezeten. Aldus het humanisme van de Franse filosoof Jean-François Lyotard (1924-1998). Over Het Onmenselijke als boek Lyotard schrijft L’inhumain, causeries sur le temps na de twee werken waarmee hij vermaard werd: La condition postmoderne (1979; vertaald als Het […]
Lees meerJohn Dewey (1859 – 1952) was een Amerikaanse filosoof en psycholoog. Hij worstelde met de relatie tussen religie en humanisme. Hoewel actief humanist, had hij een ambivalente relatie met het humanisme, vooral omdat deze volgens hem de band tussen de mens en de natuur veronachtzaamt. A Common Faith A Common Faith is een humanistische […]
Lees meerHoe moet ik leven, als ik mij nergens op kan beroepen? Dat is de vraag die Camus ons voorlegt in ‘De mythe van Sisyphus’. Camus weet als geen ander het menselijk bestaan op de spits te drijven. Is het leven de moeite waard? Sommige boeken beginnen met een algemene inleiding. Andere boeken komen meteen […]
Lees meerWilhelm Dilthey ontwikkelde een eigen perspectief op ‘hermeneutiek’ : interpretatieleer. Hij zocht naar een methode om de menselijke ervaring te begrijpen. De natuurwetenschappen zijn daarvoor niet geschikt. Het kennen van de oorzaak van een ervaring, is iets anders dan het begrijpen van een ervaring. Bovendien veranderen we zelf in het proces van begrijpen. […]
Lees meerHet humanisme is eeuwenlang met religieus voelen en denken vermengd geweest. Binnen het Humanistisch Verbond stond en staat het bestaansrecht van religieus getint humanisme echter steevast ter discussie. Als aanhanger van het inclusief humanisme maakt men ruimte voor de persoonlijke levensovertuiging die religieus van aard kan zijn, als rationeel of atheïstisch humanist is dit absoluut […]
Lees meerHumanisme, basis in de wetenschappen Het humanisme baseert zich in haar visie op het leven, de maatschappij, de wereld en de kosmos in grote mate op de wetenschappen. Denk daarbij aan de natuurwetenschappen, de sociale wetenschappen, de geesteswetenschappen en de filosofie. De geesteswetenschappen werden als specifieke tak van wetenschap in de 19e eeuw geïntroduceerd […]
Lees meerBruno Latour is een veelzijdige Franse filosoof. Begonnen als antropoloog en wetenschapsfilosoof ontwikkelde hij zich tot een transdisciplinaire, geëngageerde denker over de hedendaagse ecologische crises. De cultuur van ‘de moderniteit’ waarin de mens de maat van alle dingen is, heeft ons, aldus Latour, opgezadeld met misleidende visies op de relatie tussen de mensen en de […]
Lees meerMet dit citaat wijst de Amerikaanse schrijver en maatschappijcriticus James Baldwin op het belang van zowel individuele als collectieve verantwoordelijkheid voor het realiseren van sociale rechtvaardigheid. In zijn literair werk en in zijn toespraken riep hij mensen op enerzijds hun eigen vooroordelen onder ogen te zien, maar anderzijds ook om systemische sociaal-politieke problemen collectief te […]
Lees meerDe Franse filosoof Michel Foucault (1925 – 1984) zoekt de blinde vlekken in het humanisme. In De woorden en de dingen brengt hij het humanisme in crisis met een type kritiek dat niet wil vernietigen, maar openbreken, in de richting van het onverwachte. De hoofdvraag van het boek is: hoe denkt de mens over zichzelf? […]
Lees meerBij psychologie denken we vooral aan psychisch disfunctioneren. Maslow richtte zich echter vooral op het gezonde in de mens. Mensen willen groeien en zich ontwikkelen. Maslow noemt dit de behoefte aan zelfverwerkelijking. Zelfverwerkelijkers zijn betrokken de zogenoemde ‘zijnswaarden’. Denk daarbij aan schoonheid, waarheid, goedheid, perfectie, eenvoud, heelheid, rechtvaardigheid, speelsheid, uniciteit en vitaliteit. Maslow wordt […]
Lees meer
De Humanistische Canon is een initiatief van het Humanistisch verbond. Wil je ons steunen? Klik dan op onderstaande knop.